Oude namen in Callantsoog


Een beetje puzzelen in oude kaarten.

Abbestederweg is de Jewelweg. Dorpsplein is 'Het Oghe'
Kaart van Dirk Pietsrsz Abbestee van 1665. Origineel in Nationale Bibliotheek Wenen.

De polders tussen Callantsoog, Groote Keeten en de Zijper Zeedijk zijn al zeker 800 jaar oud en sommige gebieden daarbinnen meer dan 1000 jaar. Wie de kaarten van de periode 1570 tot circa 1700 goed bekijkt ziet een aantal historische namen met lokaties. Rond 1400, 1500 en 1600 waren er een aantal weidegebieden waar de bewoners van toen hun vee weiden en graan verbouwden. Deze weiden waren o.a: Hasecamer, Kiefteglop, Het Oghe, de Kleine Jewel en Goeree en lagen van zuid naar noord in een lijn.
De Hasecamer is ondergestoven en ligt rechts naast de ingang van het Zwanenewater.
De Kiefteglop is nog prachtig te bezichtigen vanaf de strandgang de Kiefteglop.
Goeree is in zee verdwenen en lag ongeveer bij Prima Bella achter de duinen.
Waar het fout is gegaan weet ik nog niet; een ding is zeker en dat is dat een aantal historische namen ten onrechte zijn verdwenen.
Oude namen zijn vervangen door meer moderne namen terwijl de lokaties nog oorspronkelijk en origineel wel duizend of meer jaren oud, prachtig aanwezig zijn.

Het dorpsplein is "Het Oggh"!

Het huidige dorpsplein van Callantsoog is de oude duinvallei 'het Oggh" of 't Oghe' en draagt al van oudsher die naam.
Wat opvalt is dat ten opzichte van de kerk het plein veel meer naar zee lag.Nu ligt de kerk bijna tegen de zee aan. Ofwel veel van het plein is geleidelijk ondergestoven door het zand en daarna verdwenen in zee. Iets oostenlijk van de kerk ligt een molen van het type bovenkruier. Dit was een meelmolen die in vrijwel elke plaats voorkwam om lokaal, het van het land gewonnen graan, te vermalen tot meel waar brood van werd gebakken. Tussen de molen en de kerk ligt een grote schuur. Dit zal de voorraadschuur van de molen zijn geweest. Rond het plein woonden veel vissers. Later kwamen hier bekende commandeurs van de walvisvaart vandaan zoals de families Mooy (totaal 11 commandeurs) en de familie Vos die vele stuurmannen leverde voor de schepen van de walvisvangst.

De "Oosterweg" in de "Oosterjewel" !

De in het verlengde van de Abbestederweg gelegen Oosterweg ligt in de OosterJewel. De 'Oosterjewel' was het oostelijk en laag gelegen deel van de Jewelpolder en bleef tot ca 1620 geregeld onder water en werd later ook nog enige malen overspoeld door de zee.

De huidige "Jewelweg" is de "Jeweldijk"!

De Oosterjewel stroomde geregeld onder; tevens liep er rond 1620 een zeestroming door de Oosterjewel naar de Zijperzeedijk. De Heren van de Zijpe besloten tot de aanleg van de Noord- en Zijd Schinkeldijk en het dichten van de Oosterjewelstroming. De dijk welke vervolgens ontstond in de Oosterjewel werd de Jeweldijk genoemd.
Vanaf 't Oogh ontstond een pad over de lage duinen = nollen naar de "Jeweldijk".
Bij het egaliseren van een deel van de nollen, nodig voor nieuwbouw, ontstond een nieuwe weg gelegen tussen de Schoolweg en de Jeweldijk

De Zeeweg ligt op de "De Kerkenollen"!

Wie goed naar de zeeweg kijkt ziet een hoofdweg met een aantal zijwegen. De zijwegen heten ook zeeweg en liggen op een zijtak na allemaal op de oude duinen of nollen welke aan de zuidkant 't Oogh omsloten. Aan het begin van de zeeweg staat de kerk. De vestigingsplaats van de kerk (1581) is men toen al Kerkenollen gaan noemen welke doorliepen tot en met de huidige VVV bosjes met aangrenzend nollengebied. De huidige zeeweg ligt geheel op de vroeger zo genoemde Kerkenollen.

De "Lepelaarsweg in de Kleine Jewel"?

De 'Op 't Landweg' is vernoemd naar de beeldhouwster Annie op 't Land welke hier als een der eersten een recreatiewoning bouwde. De Nol tussen het dorpsplein en de Op 't Landweg heeft geen historische naam maar het land direct achter de Nol waar de Lepelaarsweg loopt is van oorsprong een deel van de 'Kleine Jewel'.

Home
TOP